Ξεκίνησε η εύρεση γαιόμορφων πλανητών

Ουάσιγκτον (Ρόϊτερς) – Ευρωπαίοι αστρονόμοι εντόπισαν κάτι που αποκαλούν τον πιο γαιόμορφο πλανήτη που βρήκαν μέχρι στιγμής έξω από το ηλιακό μας σύστημα, με ήπιες θερμοκρασίες που μπορούν να υποστηρίξουν υγρό νερό και πιθανόν ζωή!

Δεν έχουν παρατηρήσει άμεσα τον πλανήτη, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο ερυθρό νάνο που λέγετε Gliese 581. Αλλά μετρήσεις που έγιναν σ’αυτό το άστρο προτείνουν ότι ένας πλανήτης όχι πολύ μεγαλύτερος από τη Γη το έλκει, ανέφεραν οι ερευνητές σε μια επιστολή στον συντάκτη του περιοδικού Αστρονομία και Αστροφυσική.

«Αυτός ο πλανήτης είναι ο πρώτος ο οποίος είναι την ίδια στιγμή πιθανότατα βραχώδης, με νερό, και ταυτόχρονα βρισκόμενος σε μια ζώνη κοντά στο άστρο όπου το νερό μπορεί να υπάρξει σε υγρή μορφή», ανέφερε ο Στεφαν Ούντρι του αστεροσκοπείου της Γενεύης στην Ελβετία, ο οποίος και ηγείται της μελέτης.

«Έχουμε υπολογίσει ότι η μέση θερμοκρασία αυτής της σούπερ-Γής βρίσκεται μεταξύ 0 και 40 βαθμών κελσίου, και έτσι το νερό μπορεί να είναι υγρό.»

Οι περισσότεροι από τους περίπου 200 πλανήτες που έχουν εντοπιστεί έξω από το ηλιακό μας σύστημα είναι αέριοι γίγαντες σαν τον Δία. Αλλά αυτός είναι μικρός.

«Η ακτίνα του υπολογίζεται ότι είναι 1.5 φορές η ακτίνα της δικής μας Γης, και τα μοντέλα προβλέπουν ότι ο πλανήτης θα είναι βραχώδης, σαν τη Γη, ή θα καλύπτετε από ωκεανούς,» ανέφερε ο Ούντρι σε μια τηλεφωνική συνέντευξη.

Φαίνεται να έχει μάζα πέντε φορές τη μάζα της Γης.

Η ερευνητική ομάδα συμπεριλαμβάνει επιστήμονες από τους πρώτους που ανακάλυψαν επιτυχώς πλανήτες έξω από το ηλιακό σύστημα, το 1995.

Πολλές ομάδες αναζητούν πλανήτες σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα. Αναζητούν ιδιαίτερα αυτούς που μοιάζουν με τον δικό μας, πλανήτες που μπορούν να υποστηρίξουν ζωή.

Αυτό σημαίνει να βρουν υγρό νερό.

Το Χ δείχνει το θησαυρό

«Λόγω της θερμοκρασίας του και της σχετικής προσέγγισης με το άστρο του, αυτός ο πλανήτης θα είναι πιθανότατα ένας πολύ σημαντικός στόχος για τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές που θα ασχοληθούν με την αναζήτηση εξωγήινης ζωής» ανέφερε σε μια δήλωση του ο Χαβιέρ Ντελφόζε, ένα μέλος της ομάδας από το Πανεπιστήμιο Grenoble στη Γαλλία.

«Στο συμπαντικό χάρτη του θησαυρού, ένας θα έμπαινε στον πειρασμό να μαρκάρει αυτόν τον πλανήτη με Χ.»

Το Gliese 581 είναι ένα από τα 100 πιο κοντινά αστέρια στη Γη, μόλις 20.5 έτη φωτός μακριά στον αστερισμό του Ζυγού.

Το έτος φωτός είναι η απόσταση που ταξιδεύει το φως σε ένα χρόνο, περίπου 6 τρισεκατομμύρια μίλια (10 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα)

Είναι μικρότερο και αμυδρότερο από τον ήλιο, και έτσι ένας πλανήτης μπορεί να είναι κοντά σ’αυτό και παρόλα αυτά να μην υπερθερμανθεί.

«Αυτά τα άστρα χαμηλής μάζας είναι τα πρώτα στα οποία θα μπορέσουμε να ανακαλύψουμε πλανήτες στην φιλόξενη για τη ζωή ζώνη», ανέφερε ο κυνηγός πλανητών Ντέιβιντ Μπένετ του πανεπιστημίου Norte Dame στην Ιντιάνα, ο οποίος δεν αναμείχθηκε σ’αυτή την έρευνα.

Ο Μπένετ προειδοποίησε όμως ότι η τρέχουσα θερμοκρασία από μόνη της δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το νερό θα υπάρχει ακόμα πάνω στον πλανήτη. Θα μπορούσε να είχε εξατμιστεί αιώνες πριν, όταν το αστέρι ήταν πιο θερμό απ’ότι είναι σήμερα.

Η ομάδα του Ούντρι χρησιμοποιεί μια μέθοδο γνωστή ως ακτινική ταχύτητα, χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο του European Southern Observatory στο Λα Σίλα της Χιλής.

Η ίδια ομάδα έχει ήδη αναγνωρίσει και ένα μεγαλύτερο πλανήτη σε τροχιά γύρω από το άστρο Gliese 581 και αναφέρουν ότι έχουν σημαντικές ενδείξεις και για ένα τρίτο πλανήτη με μάζα περίπου 8 φορές τη μάζα της Γης.

Μελλοντικές αποστολές, πιθανόν σε 20 ή 30 χρόνια(*), θα μπορέσουν να μπλοκάρουν το φως από το άστρο και να λάβουν μια σπεκτρογραφική εικόνα των πλανητών. Το φως που θα προέρχεται από τον πλανήτη μπορεί να δώσει στοιχεία για το αν υπάρχει νερό, ή πιθανόν μεγάλες ποσότητες από βλάστηση εκεί!

πρωτότυπο άρθρο: (24/4)
http://www.cnn.com/2007/TECH/space/04/24/exoplanet.reut/index.html

σχόλιο(*)
Το διαστημικό τηλεσκόπιο TPF που θα εκτοξευτεί το πρώτο του σκέλος το 2014 θα έχει αυτή τη δυνατότητα. Tέτοιες ειδήσεις τότε θα αρχίσουν να γίνονται κοινότυπες καθώς όλο και περισσότεροι και ομοιότεροι πλανήτες με τη Γη θα ανακαλύπτονται!

ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΡΘΡΟ:

Αστρονόμοι έχουν βρει έναν πλανήτη που θεωρείται ότι μοιάζει αρκετά με τη Γη έξω από το ηλιακό σύστημά μας, έναν κόσμο που θα μπορούσε να έχει νερό στην επιφάνειά του. Ο πλανήτης είναι σε τροχιά γύρω από το εξασθενημένο άστρο Gliese 581, 20.5 έτη φωτός μακριά στον αστερισμό του Ζυγού.

Οι επιστήμονες έκαναν την ανακάλυψη χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Harps των 3.6 μέτρων του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Παρατηρητηρίου στη Σίλια της Χιλής.

Οι ίδιοι λένε πως οι ήπιες θερμοκρασίες στον πλανήτη σημαίνει ότι θα μπορούσε να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή, και αυτό αυξάνει τις πιθανότητες ότι θα μπορούσε επίσης να φιλοξενεί και ζωή. Πράγματι, είναι 14 φορές πιο κοντά στο αστέρι του από ότι είναι η Γη στον ήλιό μας, αλλά δεδομένου ότι το αστέρι είναι μικρότερο και πιο ψυχρό από τον ήλιο γιατί είναι ένας κόκκινος νάνος - και έτσι λιγότερο φωτεινό - ο πλανήτης αυτός εντούτοις βρίσκεται στη "κατοικήσιμη ζώνη", την περιοχή γύρω από ένα αστέρι όπου το νερό μπορεί να είναι υγρό.

"Έχουμε υπολογίσει ότι η μέση θερμοκρασία αυτής της σούπερ-Γης βρίσκεται μεταξύ 0 και 40 βαθμών Κελσίου, και έτσι το νερό εκεί πάνω θα ήταν υγρό," εξήγησε ο Stephane Udry του παρατηρητήριου της Γενεύης, επικεφαλής συντάκτης της επιστημονικής δημοσίευσης που εκθέτει το αποτέλεσμα.

"Επιπλέον, η ακτίνα του πρέπει να είναι μόνο 1.5 φορές την ακτίνα της Γης, και τα μοντέλα προβλέπουν ότι ο πλανήτης πρέπει να είναι είτε βραχώδης - όπως η γη μας - είτε καλυμμένος με ωκεανούς. Επίσης, η βαρύτητα της επιφάνειάς του είναι 2,2 φορές μεγαλύτερης της Γης, ενώ η μάζα του όμως είναι λεπτότερη".

Ο Xavier Delfosse, ένα μέλος της ομάδας από το πανεπιστήμιο της Γκρενόμπλ, πρόσθεσε: "Το υγρό νερό είναι κρίσιμο για τη ζωή με τη μορφή που την ξέρουμε."

Θεωρεί ότι ο πλανήτης μπορεί τώρα να γίνει ένας πολύ σημαντικός στόχος για τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές που αφιερώνονται στην αναζήτηση της εξωγήινης ζωής.

Αυτές οι αποστολές θα βάλουν τηλεσκόπια στο διάστημα που να μπορούν να διακρίνουν τις αποκαλυπτικές "υπογραφές" στο φως, και οι οποίες θα μπορούν να συνδεθούν με τις βιολογικές διαδικασίες.

Τα παρατηρητήρια αυτά θα επιδιώξουν να προσδιορίσουν ίχνη στην ατμόσφαιρα, όπως μεθάνιο, αλλά ακόμη και δείκτες για τη χλωροφύλλη, την χρωστική ουσία στα φυτά της Γης που διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στη φωτοσύνθεση.

'Έμμεση΄ανίχνευση

Ο εξωπλανήτης είναι ο μικρότερος που έχει βρεθεί μέχρι τώρα και ολοκληρώνει μια πλήρη τροχιά γύρω από το γονικό του αστέρι σε ακριβώς 13 ημέρες.

Για να κάνουν την ανακάλυψή τους, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα πολύ ευαίσθητο όργανο που μπορεί να μετρήσει τις μικροσκοπικές αλλαγές στην ταχύτητα ενός άστρου, γιατί η βαρύτητα ενός κοντινού πλανήτη την επηρεάζει.

Οι αστρονόμοι είναι κολλημένοι με τέτοιες έμμεσες μεθόδους ανίχνευσης επειδή η τρέχουσα τεχνολογία των τηλεσκοπίων είναι δύσκολο να συλλάβει την εικόνα ενός πλανήτη με εξασθενημένο φως, ειδικά όταν είναι σε τροχιά πολύ κοντά σε άστρο με έντονο φως.

Το σύστημα Gliese 581 μας έχει δώσει έως τώρα τρεις πλανήτες: τη νέα υπερ-Γη, έναν πλανήτη με μάζα 15 φορές σαν τη Γη που είναι σε τροχιά ακόμα πιο κοντά στο γονικό αστέρι, και έναν πλανήτη οκτώ φορές τη μάζα της Γης που βρίσκεται πιο μακριά.

Τα μελλοντικά παρατηρητήρια θα μελετήσουν εξωπλανήτες για βιολογικά ίχνη στην ατμόσφαιρα τους.

Η πρόσφατη ανακάλυψη έχει δημιουργήσει τεράστιο ενθουσιασμό μεταξύ των επιστημόνων.

Από οι περισσότεροι από τους 210 εξωπλανήτες που ανακαλύφθηκαν μέχρι τώρα, μοιάζουν με τον Δία, είναι δηλαδή γίγαντες αερίου που δοκιμάζουν πολύ καυτές θερμοκρασίες, επειδή βρίσκονται σε τροχιά πολύ κοντά σε καυτά αστέρια.

Η σούπερ-Γη του άστρου Gliese 581 είναι μια ζώνη που οι επιστήμονες ονομάζουν "ζώνη Χρυσομαλλούσας(Goldilocks)", όπου οι θερμοκρασίες είναι ακριβώς αυτές που πρέπει να υπάρχουν ώστε να έχει πιθανότητες να υπάρχει ζωή εκεί πάνω.

Σχολιάζοντας την ανακάλυψη, η Alison Boyle, αστρονόμος στο μουσείο επιστημών του Λονδίνου, ανέφερε: "Από όλους τους πλανήτες που έχουμε βρει γύρω από άλλα αστέρια, τούτος είναι ο μόνος που φαίνεται σαν να έχει τα σωστά συστατικά για τη ζωή.

"Είναι 20.5 έτη φωτός μακριά μας, όχι βέβαια ότι θα πάμε εκεί σύντομα, αλλά οι νέες μορφές της διαστημικής τεχνολογίας θα είναι αρκετές για να κάνουμε ισχυρές παρατηρήσεις. Και προφανώς θα εκπαιδεύσουμε μερικά ισχυρά τηλεσκόπια για να δούμε ό,τι μπορούμε να δούμε", τόνισε.

"Υπάρχει ζωή κάπου αλλού;" Είναι ένα θεμελιώδες ζήτημα που το βάζουμε όλοι μας".

Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Astronomy and Astrophysics.

πηγή: http://www.physics4u.gr/news/2007/scnews2828.html

βλέπε επίσης:
Ξεκίνησε η έρευνα σύστασης εξωπλανητών

"Είμαστε μόνοι στο σύμπαν"; Σε 15 χρόνια θα ξέρουμε!